1972ના વિશ્વ શતરંજ ચેમ્પિયનશીપમાં બોબી ફિશરનો વિજય
આઇસલેન્ડના રેykjavíkમાં 1972ના વિશ્વ શતરંજ ચેમ્પિયનશીપમાં બોબી ફિશર અને બોરિસ સ્પાસ્કી વચ્ચેની સ્પર્ધા સમગ્ર વિશ્વમાં ચર્ચાનો વિષય બની હતી. આ રમત માત્ર એક શતરંજની મેચ નહીં, પરંતુ કોલ્ડ વોરના સમયગાળા દરમિયાન અમેરિકી અને સોવિયત યુનિયન વચ્ચેની તણાવની પ્રતિબિંબ હતી.
વિશ્વ શતરંજ ચેમ્પિયનશીપનું મહત્વ
વિશ્વ શતરંજ ચેમ્પિયનશીપ, જે 1972માં આયોજિત કરવામાં આવી હતી, એ બોબી ફિશર અને બોરિસ સ્પાસ્કી વચ્ચેની એક મહત્વપૂર્ણ મેચ હતી. આ મેચને 'સદીની મેચ' તરીકે ઓળખવામાં આવી હતી. આ સમયે, ફિશર અને સ્પાસ્કી વચ્ચેના તણાવને કારણે સમગ્ર વિશ્વમાં શતરંજની રમતને લઈને વિશેષ રુચિ જોવા મળી હતી. કોલ્ડ વોર દરમિયાન, આ મેચનો અર્થ માત્ર શતરંજની રમત નહીં, પરંતુ રાજકીય દ્રષ્ટિએ પણ મહત્વપૂર્ણ હતો. ફિશર, જે એક અમેરિકન ખેલાડી હતો, એ સ્વતંત્રતા અને વ્યક્તિગતતા પ્રતિનિધિત્વ કરતો હતો, જ્યારે સ્પાસ્કી સોવિયત યુનિયનના પ્રતિનિધિ તરીકે ઉભો હતો. આ મેચનો પરિણામ માત્ર રમતના દ્રષ્ટિકોણથી જ નહીં, પરંતુ વૈશ્વિક રાજકારણમાં પણ અસરકારક હતો.
ફિશરના પડકારો અને કિસિંગરના સંપર્ક
બોબી ફિશર માટે આ સ્પર્ધા પહેલા ઘણા પડકારો હતા. મેચ શરૂ થવા પહેલા, ફિશર આઇસલેન્ડમાં હાજર નહોતો અને તેની માંગો એટલી વિશાળ હતી કે સોવિયત યુનિયન, અમેરિકા અને આયોજક દેશ પણ થાકેલા હતા. આ દરમિયાન, ફિશર JFK એરપોર્ટ પર દેખાયો હતો, પરંતુ ત્યાંથી તે આઇસલેન્ડ તરફ જવાના બદલે ભાગી ગયો. આ સમયે, ફિશરના મિત્રોએ તેને વિશ્વ ચેમ્પિયનશીપમાં રમવા માટે મનાવવાનો પ્રયાસ કર્યો, પરંતુ ફિશર નક્કી હતો. ત્યારબાદ, ફિશરને હેન્ગરી કિસિંગરનો ફોન આવ્યો. કિસિંગર, જે અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ રિચર્ડ નિક્સનનો નજીકનો સલાહકાર હતો, એ ફિશરને કહ્યું, 'આ દુનિયાના સૌથી ખરાબ શતરંજ ખેલાડી તરફથી શ્રેષ્ઠ શતરંજ ખેલાડી સાથે ફોન છે.' આ કોલમાં કિસિંગરે ફિશરને સ્પર્ધામાં ભાગ લેવા માટે મનાવ્યો.
મેચની ઉજવણી અને વિજય
ફિશર અને સ્પાસ્કી વચ્ચેની મેચ 1972માં શરૂ થઈ હતી, અને આ મેચમાં ફિશરે પોતાની પ્રતિભાનો પુરાવો આપ્યો. ફિશરનું આક્રમક રમત શૈલી અને સ્પાસ્કી સામેની વ્યૂહરચના એ તેને જીતવા માટેની માર્ગદર્શન આપી. ફિશરે આ મેચમાં જીત મેળવીને માત્ર વિશ્વ ચેમ્પિયનશીપનો ખિતાબ જ નહીં, પરંતુ અમેરિકાની જીતની પ્રતિબિંબ પણ પ્રદર્શિત કરી. આ જીતને કારણે, ફિશર એક શતરંજના નાયક તરીકે ઓળખાયા, અને આ મેચને 'સદીની મેચ' તરીકે યાદ કરવામાં આવ્યું.