બિહારના આરોગ્ય ક્ષેત્રમાં ડોક્ટરો અને બ્લડ બેંક લાઇસન્સની ગંભીર કમી
બિહાર રાજ્યમાં આરોગ્ય ક્ષેત્રની સ્થિતિ અંગે Comptroller and Auditor General (CAG) દ્વારા રજૂ કરવામાં આવેલ અહેવાલમાં ડોક્ટરો અને પેરામેડિકલ સ્ટાફની ગંભીર કમીની જાણ કરવામાં આવી છે. આ અહેવાલ 2016-2022 વચ્ચે આરોગ્ય સેવાઓના પ્રદર્શનનું મૂલ્યાંકન કરે છે.
ડોક્ટરોની કમી અને આરોગ્ય સેવાઓ
CAG ના અહેવાલ મુજબ, બિહારમાં 12.49 કરોડની પ્રોજેક્ટેડ વસ્તી માટે 1,24,919 ડોક્ટરોની જરૂર હતી. પરંતુ જાન્યુઆરી 2022 ના આંકડા અનુસાર, રાજ્યમાં માત્ર 58,144 આલોપેથીક ડોક્ટરો ઉપલબ્ધ હતા, જે WHO ની ભલામણની 53 ટકા ઓછા અને રાષ્ટ્રીય સરેરાશની 32 ટકા ઓછા છે. પ્રાથમિક અને દ્વિતીય આરોગ્ય સુવિધાઓમાં 23,475 (61 ટકા) અને 18,909 (56 ટકા) પોસ્ટ ખાલી છે. ત્રિતીય અને AYUSH આરોગ્ય સુવિધાઓમાં પણ 49 ટકા અને 82 ટકા પોસ્ટ ખાલી છે, જે કુલ 35,317 (60 ટકા) ખાલી છે. આથી, રાજ્યમાં આરોગ્ય સેવાઓની સ્થિતિ ખૂબ જ ચિંતાજનક છે.
બ્લડ બેંકોની પરિસ્થિતિ
બ્લડ બેંકોના લાઇસન્સ અંગેની માહિતી મુજબ, બ્લડ બેંકોના લાઇસન્સ પાંચ વર્ષ માટે માન્ય હોય છે. પરંતુ, અહેવાલ દ્વારા જાણવા મળ્યું છે કે કેટલીક બ્લડ બેંકોએ નિરીક્ષણ દરમિયાન જરૂરી સાધનોની કમી હોવાને કારણે તેમના લાઇસન્સનું પુનઃનવિકરણ કરવામાં આવ્યું નથી. છતાં, આ બ્લડ બેંકોએ માન્ય લાઇસન્સ વિના કાર્ય કરવાનું ચાલુ રાખ્યું છે. આથી, બ્લડ બેંકોના લાઇસન્સ અને સાધનોની સ્થિતિ વિશે ગંભીર ચિંતાઓ ઉઠી છે.
દવાઓની પુરવઠાની સ્થિતિ
CAG અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે બિહાર મેડિકલ સર્વિસિસ અને ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર કોર્પોરેશન લિમિટેડ (BMSICL) દ્વારા 2016-17 થી 2021-22 દરમિયાન દવાઓની પુરવઠા 35 ટકા થી 74 ટકા Shelf Life સાથે કરવામાં આવી હતી. વધુમાં, 75 ટકા થી ઓછા Shelf Life સાથે મળેલી દવાઓમાં મોટાભાગની સ્વદેશી દવાઓ હતી. કેટલીક દવાઓ, જે જલદી સમાપ્ત થવા જઈ રહી હતી, BMSICL દ્વારા પાછી ખેંચવામાં આવી નથી. આથી, દવાઓની ગુણવત્તા અને ઉપલબ્ધતાની સ્થિતિ પણ ગંભીર ચિંતાનો વિષય બની છે.
Suggested Read| આરબીઆઈ ગવર્નર શક્તિકાંત દાસને હોસ્પિટલમાં દાખલ કરવામાં આવ્યા.
એમ્બ્યુલન્સની સ્થિતિ
અહેવાલમાં 25 એમ્બ્યુલન્સની શારીરિક ચકાસણી કરવામાં આવી, જેમાંથી કોઈપણ એમ્બ્યુલન્સમાં જરૂરી સાધનો, દવાઓ અથવા ઉપભોક્તા સામગ્રી ઉપલબ્ધ નહોતી. કમી 14 ટકા થી 100 ટકા વચ્ચે હતી. આથી, આરોગ્ય સેવાઓની પુરવઠાની સમસ્યાઓ વધુ ગંભીર બની રહી છે.
