ભારતના કાર્બન ડાયોક્સાઇડ ઉત્સર્જન 2024માં 4.6% વધશે, વૈશ્વિક સ્તરે સૌથી વધુ
ભારતનું કાર્બન ડાયોક્સાઇડ ઉત્સર્જન 2024માં 4.6% વધવાની આશા છે, જે વૈશ્વિક સ્તરે સૌથી વધુ છે. આ માહિતી ગ્લોબલ કાર્બન પ્રોજેક્ટના અભ્યાસમાં જાહેર કરવામાં આવી છે, જે COP29માં બાકુમાં રજૂ કરવામાં આવી હતી. આ અભ્યાસમાં વિશ્વભરના વિવિધ દેશોના કાર્બન ઉત્સર્જનના આંકડા રજૂ કરવામાં આવ્યા છે.
COP29માં રજૂ થયેલ અભ્યાસ
ગ્લોબલ કાર્બન પ્રોજેક્ટના અભ્યાસ અનુસાર, 2024માં ભારતના કાર્બન ડાયોક્સાઇડ ઉત્સર્જનમાં 4.6%નો વધારો થવાની શક્યતા છે. આ સંશોધન કહે છે કે, ગયા વર્ષે ભારતનું કાર્બન ઉત્સર્જન 8.2% હતું. વૈશ્વિક સ્તરે, ફોસિલ આધારિત CO2 ઉત્સર્જન 2023ની તુલનામાં 0.8% વધીને 37.4 બિલિયન ટન પર પહોંચવાની શક્યતા છે. આ અભ્યાસના નિષ્ણાત પ્રોફેસર પિયર ફ્રિડલિંગસ્ટાઇન જણાવે છે કે, "જળવાયુ પરિવર્તનની અસર越来越 ગંભીર બની રહી છે, પરંતુ ફોસિલ ઇંધણના દહનનો દર હજુ સુધી શિખર પર પહોંચ્યો નથી."
ભારતના કાર્બન ઉત્સર્જનના આંકડા coal (4.5%), oil (3.6%), natural gas (11.8%, પણ નીચી આધાર પરથી) અને cement (4%)માં વધારો દર્શાવે છે. અભ્યાસમાં જણાવાયું છે કે, "ભારતનું અર્થતંત્ર મજબૂત રીતે વિકાસ કરી રહ્યું છે, જેમાં મહત્વપૂર્ણ ઢાંચાકીય વિકાસ અને વીજળીની માંગમાં વધારો થાય છે જે નવીન ઊર્જાના મજબૂત વિકાસને આગળ વધારવા માટે પૂરતું નથી."
ભારતના કાર્બન ઉત્સર્જનનો વૈશ્વિક સ્તરે 8%નો ભાગ છે, જ્યારે ચીન 32%, યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ 13% અને યુરોપિયન યુનિયન 7%નું યોગદાન આપે છે. અભ્યાસમાં જણાવાયું છે કે, "કોઈલના ઉત્સર્જન (વિશ્વના કુલ ઉત્સર્જનની 41%)માં 0.2%નો વધારો થવાની શક્યતા છે, જેમાં ભારત, ચીન અને અન્ય દેશોનો સમાવેશ થાય છે."
આ અભ્યાસમાં જણાવાયું છે કે જમીન અને સમુદ્રો મળીને માનવ પ્રવૃત્તિઓના કારણે ઉત્સર્જિત થયેલા CO2માંથી લગભગ અડધા ભાગને શોષણ કરે છે, જે જળવાયુ પરિવર્તનના નકારાત્મક અસરોથી સામનો કરી રહ્યા છે.
જમીન અને સમુદ્રોનું CO2 શોષણ
અભ્યાસમાં દર્શાવવામાં આવ્યું છે કે, છેલ્લા દાયકામાં દર વર્ષે સમુદ્રોએ 10.5 બિલિયન ટન CO2 શોષણ કર્યું છે, જે કુલ CO2 ઉત્સર્જનનો 26% છે. આ દરમિયાન, જળવાયુની પરિસ્થિતિઓએ સમુદ્રના શોષણમાં 5.9%ની ઘટાડા થવાની શક્યતા દર્શાવી છે. એલેનોનો પ્રભાવ 2023માં જમીનના CO2 શોષણમાં ઘટાડો લાવ્યો, પરંતુ 2024ની બીજા ત્રિમાસિકમાં એલેનો સમાપ્ત થયા બાદ તેની પુનઃપ્રાપ્તિની શક્યતા છે.
જમીન અને સમુદ્રના CO2 શોષણમાં વાર્ષિક ધોરણે કુદરતી જળવાયુની ફેરફારોને કારણે ફેરફાર થાય છે. આ અભ્યાસ વૈશ્વિક સ્તરે જળવાયુ પરિવર્તનના પડકારો અને તેની અસર વિશે ચિંતિત છે. વૈશ્વિક સ્તરે કાર્બન ઉત્સર્જન વધતા રહેવું એ એક ગંભીર મુદ્દો છે, જે જળવાયુ પરિવર્તનને વધુ કઠિન બનાવશે.