ધુલેના સર્જન ડૉ. રવિ વાંખેડકરનું 35 એકર જમીનનું હરિત રૂપાંતર.
ધુલે: ગુજરાતના ધુલે શહેરમાં 62 વર્ષના સર્જન ડૉ. રવિ વાંખેડકરએ 35 એકર બેરા જમીનને હરિત બનાવવામાં 20 વર્ષનો સમય જોગવાઈ કર્યો છે. તેમના આ પ્રયાસો પર્યાવરણની સંરક્ષણ માટે એક ઉદાહરણરૂપ છે, જેના પરિણામે તેમને 'ગ્રીન ડોક્ટર એવોર્ડ' મળ્યો છે.
ડૉ. રવિ વાંખેડકરના પર્યાવરણ માટેના પ્રયાસો
ડૉ. રવિ વાંખેડકરે 2003માં 35 એકર જમીન ખરીદીને પર્યાવરણને બચાવવાના પ્રયત્નો શરૂ કર્યા. તેમણે આ જમીનને હરિત બનાવવા માટે ઘણી મુશ્કેલીઓનો સામનો કર્યો, જેમ કે સતત શીષ્મા. પરંતુ તેમણે ક્યારેય હાર ન માની. તેમણે ખાડા ખોદ્યા, તળાવ બનાવ્યા અને 10,000થી વધુ વૃક્ષો ઉગાડવા માટે પાણીના ટાંકોમાં રોકાણ કર્યું. આ તમામ પ્રયાસો વચ્ચે તેમણે પોતાના મેડિકલ કારકિર્દીને પણ જાળવ્યું.
ડૉ. વાંખેડકરનું આ સમર્પણ તેમને મહારાષ્ટ્ર રાજ્ય ભારતીય મેડિકલ એસોસિયેશન દ્વારા મળેલા 'ગ્રીન ડોક્ટર એવોર્ડ' માટે પસંદ કરવામાં આવ્યું. આ એવોર્ડ તેમને તેમના આરોગ્ય અને પર્યાવરણ માટેના સમર્પણને માન્યતા આપે છે.
તેઓએ જણાવ્યું હતું કે, "જ્યારે ભારે શીષ્મા હતી, ત્યારે છોડોને જીવંત રાખવા માટે સતત સંઘર્ષ કરવો પડ્યો. પરંતુ દરેક જીવંત વૃક્ષ એક વિજય લાગતું હતું."
જમીનનું પરિવર્તન અને સમુદાયની સેવા
ડૉ. વાંખેડકરે જમીનનું પરિવર્તન કરવા માટે અનેક નવીન પદ્ધતિઓ અપનાવી. તેમણે વરસાદના પાણીનો સંગ્રહ, ખાડા ખોદવા અને બે નાના તળાવ, એક મોટા રિઝર્વોઇર અને બે કૂવો બનાવ્યા. આથી તેમને એક ટકાઉ પાણીનો સ્ત્રોત પ્રાપ્ત થયો.
શીષ્મા દરમિયાન, તેમણે રોજે રોજ 1,000 રૂપિયા પાણીના ટાંકોમાં ખર્ચ કર્યા, જેથી નવી વાવેતર કરેલા વૃક્ષો જીવંત રહી શકે. તેઓએ 10,000થી વધુ સ્થાનિક વૃક્ષોનું વાવેતર કર્યું, જે સ્થાનિક બાયોડાયવર્સિટી જાળવવા અને વિસ્તારની ઇકોસિસ્ટમને પુનઃસ્થાપિત કરવા માટે પસંદ કરવામાં આવ્યા.
ડૉ. વાંખેડકરે પર્યાવરણની સાથે સાથે સમુદાય માટે પણ સેવા આપી છે. તેમણે 'શેત શિવર દવાખાના' સ્થાપિત કર્યું, જે દરેક બુધવારે સ્થાનિક ખેડૂત અને મજૂરોને મફત સારવાર આપે છે.
તેઓએ જણાવ્યું હતું કે, "મને એવું સ્થાન બનાવવું હતું જે સ્વયં-સંવર્ધન અને પર્યાવરણને અનુકૂળ હોય."