દિલ્લી અને NCRમાં હવા પ્રદૂષણ ઘટાડવા માટે નિષ્ણાતોની ભલામણો.
દિલ્લી અને NCRમાં હવા પ્રદૂષણની સ્થિતિ ખૂબ જ ગંભીર બની ગઈ છે. તાજેતરમાં, શહેરની હવા ગુણવત્તા ત્રીજા દિવસ માટે 'ગંભીર પ્લસ' કેટેગરીમાં રહી છે. આ સ્થિતિને સુધારવા માટે નિષ્ણાતોએ વિવિધ પગલાંઓની ભલામણ કરી છે, જેમાં જાહેર પરિવહન સુધારવું અને ટ્રાફિક મેનેજમેન્ટનો સમાવેશ થાય છે.
હવા પ્રદૂષણની ગંભીરતા અને કારણો
દિલ્લી અને NCRમાં હવા પ્રદૂષણની સ્થિતિ 'ગંભીર પ્લસ' કેટેગરીમાં છે, જે ત્રીજા દિવસ માટે ચાલુ છે. આ સ્થિતિમાં મેટરોલોજીકલ કારણો, જેમકે નીચા પવનની ગતિ, તાપમાનમાં ઘટાડો, અને સ્થાનિક સ્ત્રોતો પાસેથી ઉત્પન્ન થતા પ્રદૂષકોનો સમાવેશ થાય છે. કૃષિની આગેવાનીમાં થતી બળતણ અને અન્ય સ્થાનિક સ્ત્રોતો આ સ્થિતિને વધુ ખરાબ બનાવે છે.
પ્રોફેસર મુકેેશ કુમાર, IIT કાનપુરના હવા પ્રદૂષણ સંશોધનના સહલેખક, કહે છે કે 'ગ્રેડેડ રેસ્પોન્સ એક્શન પ્લાન' ઉપરાંત, તાત્કાલિક પગલાં લેવામાં આવવા જોઈએ. તેઓ કહે છે કે, જો અમે સમયસર પગલાં ન લઈએ, તો હવા પ્રદૂષણને ઘટાડવા માટેની કોઈપણ પ્રયાસો અસફળ રહેશે.
પ્રોફેસર ગુફરાન બેગ, નેશનલ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ એડવાન્સ્ડ સ્ટડીઝના મુખ્ય સંશોધક, જણાવે છે કે જ્યારે PM 2.5 મુખ્ય પ્રદૂષક બને છે, ત્યારે પાણી છંટકાવ કરવાથી ફક્ત PM 10 અને મોટા કણો જ ઘટાડવામાં મદદ મળે છે.
અનુમિતા રોયચૌધરી, સેન્ટર ફોર સાયન્સ અને એન્વાયરમેન્ટની એક્ઝિક્યુટિવ ડિરેક્ટર, કહે છે કે 'દિલ્લી અને NCRમાં અમે દરેક ક્ષેત્રમાં જરૂરી ફેરફારોને અમલમાં લાવવા માટે તૈયાર નથી.' તેઓ હવા ગુણવત્તા સુધારવા માટે 60% ઘટાડાની જરૂરિયાતને દર્શાવે છે.
જાહેર પરિવહન અને ટ્રાફિક મેનેજમેન્ટ
પરિવહન અને વાહનપ્રદૂષણને નિયંત્રણમાં રાખવા માટે, શહેરના જાહેર પરિવહન સંરચનાને વિસ્તૃત કરવાની જરૂર છે. એન્વાયરમેન્ટલ એક્ટિવિસ્ટ આનંદ આર્યાએ જણાવ્યું હતું કે, 'ટ્રાફિક અભ્યાસો કરીને કામના સમયને વિખરાવવો જોઈએ.'
જાહેર પરિવહનનું કનેક્ટિવિટી મજબૂત બનાવવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. મેટ્રો વિસ્તરણને તાત્કાલિકતા સાથે આગળ વધારવાની જરૂર છે.
આ ઉપરાંત, રોયચૌધરીએ જણાવ્યું કે, 'જિલ્લા અને NCRમાં 100% કચરો એકત્રિત કરવાની સમયરેખા હોવી જોઈએ.' આથી, ઘરોમાંથી કચરો એકત્રિત ન થવાથી લોકો તેને આગ લગાડવા માટે મજબૂર ન થાય.
અન્ય નિષ્ણાતોએ ભલામણ કરી છે કે નિર્માણ અને વિઘાટની પ્રવૃત્તિઓ પર નિયંત્રણ રાખવું જરૂરી છે. વિધિ અને નિયંત્રણો અમલમાં લાવવા માટે વધુ દેખરેખની જરૂર છે, જેથી ધૂળ નિવારણ દરરોજની પ્રક્રિયા બની જાય.
દિલ્હી- NCRમાં સ્વચ્છ હવા માટેની ભલામણો
વિજ્ઞાનીઓ અને નિષ્ણાતો સ્પષ્ટ કરે છે કે, 'હવા પ્રદૂષણને નિયંત્રણમાં લેવા માટે સૌપ્રથમ સ્ત્રોત પર જ污染ને રોકવું જોઈએ.'
આ ઉપરાંત, ડૉ. એસ ફૈઝી, ઇકોલોજિસ્ટ, કહે છે કે પેડી સ્ટ્રોવને અન્ય રાજ્યોમાં ખોરાક તરીકે ઉપયોગ કરી શકાય છે. તે કહે છે કે, 'પંજાબ, હરિયાણા અને ગુજરાત વચ્ચે સહયોગ થવા જોઈએ, જ્યાં ખોરાક માટેની માંગ છે.'
આ રીતે, હવા પ્રદૂષણના સ્ત્રોતોને નિયંત્રિત કરીને, અમે સ્વચ્છ હવા માટેના પ્રયાસોને વધુ સક્ષમ બનાવી શકીએ છીએ.
