પંજાબમાં 20 નવેમ્બરે યોજાનારા બાયપોલ્સ રાજ્યની રાજકીય દ્રષ્ટિએ મહત્વપૂર્ણ છે. છેલ્લા 30 વર્ષમાં, આ પ્રકારની ચૂંટણીમાં મુખ્યત્વે શાસક પક્ષને જ જીત મળતી આવી છે. 1995 થી 2023 સુધી 23 બાયપોલ્સમાંથી 18 બાયપોલ્સ શાસક પક્ષે જીત્યા છે, જ્યારે વિરોધ પક્ષોએ માત્ર 5 જ બાયપોલ્સમાં સફળતા મેળવી છે. આથી, આ બાયપોલ્સમાં આમ આદમી પાર્ટી (AAP) માટે આશા જાગી શકે છે, જે હાલમાં પંજાબમાં સત્તામાં છે.

ગિદ્દરબાહા અને ડેરા બાબા નાનક બેઠક પર કોંગ્રેસના ધારાસભ્ય છે, જ્યારે ચાબેવાલ બેઠક પર 2022માં કોંગ્રેસના રાજકુમાર ચાબેવાલે જીત મેળવી હતી. બર્નાલા વિધાનસભા બેઠક પર આમ આદમી પાર્ટીના ધારાસભ્ય અને મંત્રી ગુરમીત સિંહ મીટ હાયર છે, જે હાલ સંગ્રુરના સાંસદ છે.

આ બાયપોલ્સમાં કોંગ્રેસના ધારાસભ્યોએ શાસક પક્ષના ઉમેદવારો સામે ચુનાવ લડવા માટે તૈયારીઓ કરી છે. આ ચૂંટણીના પરિણામો રાજ્યની રાજનીતિમાં મહત્વપૂર્ણ ફેરફાર લાવી શકે છે.

પંજાબમાં બાયપોલ્સની ઐતિહાસિક પૃષ્ઠભૂમિ પણ મહત્વપૂર્ણ છે. 1992માં શિરોમણી અકાલી દલ (SAD)એ ચૂંટણીનો બોઇકોટ કર્યો હતો, જેના પરિણામે કોંગ્રેસે 87 બેઠકો જીતી હતી. 1995માં, ગિદ્દરબાહા બેઠક પર બાયપોલ યોજવામાં આવી હતી, જ્યાં કોંગ્રેસના ધારાસભ્ય રાઘબીર સિંહને કાયદેસરની કાર્યવાહીથી વિમુક્ત કરવામાં આવ્યા હતા. આ બાયપોલમાં માનપ્રીત સિંહ બાડલે જીત મેળવી હતી.

1997માં SAD-BJP સંયુક્ત મંત્રાલયની રચના થઈ, જેમાં ઘણા બાયપોલ્સ યોજાયા. SADએ ચાર બાયપોલ્સમાં જીત મેળવી, જ્યારે કોંગ્રેસે એક બાયપોલમાં સફળતા મેળવી. 2002માં, કોંગ્રેસે 62 બેઠકો જીતી હતી અને આ દરમિયાન ત્રણ બાયપોલ્સ યોજાયા, જેમાંથી તમામમાં કોંગ્રેસે જીત મેળવી.

આ ઉપરાંત, 2017માં કોંગ્રેસ સરકારે 77 બેઠકો જીતી, જે પછીના સમયમાં પાંચ વિધાનસભા બાયપોલ્સ યોજાયા હતા. આ બાયપોલ્સમાં કોંગ્રેસે છ જીત મેળવી, જ્યારે SADએ માત્ર એક બાયપોલમાં જીત મેળવી હતી.

આથી, પંજાબના બાયપોલ્સનું ઐતિહાસિક દૃષ્ટિકોણ બતાવે છે કે શાસક પક્ષને આ પ્રકારની ચૂંટણીમાં સામાન્ય રીતે લાભ થાય છે, જે આ વખતે પણ શક્ય છે.

આમ આદમી પાર્ટી (AAP) માટે આ બાયપોલ્સ એક પડકાર બની શકે છે, કારણ કે 2022માં આ પાર્ટી 92 બેઠકો જીતીને સત્તામાં આવી હતી. પરંતુ, 2022માં સંગ્રુર લોકસભા બાયપોલમાં AAPના ઉમેદવાર ગુરમેલ સિંહ ઘ્રાચોનને શિરોમણી અકાલી દલ (અમૃતસર)ના ઉમેદવાર સિમરજીત સિંહ મન્ને હરાવ્યા હતા.

આથી, AAP માટે આ બાયપોલ્સમાં સફળતા મેળવવી મહત્વપૂર્ણ છે, જેથી તેઓ સત્તામાં પોતાની સ્થિતિ મજબૂત કરી શકે. AAPના ઉમેદવારોને જીતવા માટે સ્થાનિક સ્તરે મજબૂત પ્રચાર અને મતદાતાઓ સાથે સંપર્ક કરવો પડશે.

આ ઉપરાંત, AAPને કોંગ્રેસ અને SADના મજબૂત ઉમેદવારો સામે ટકરાવવું પડશે, જે રાજકીય દ્રષ્ટિએ મહત્વપૂર્ણ છે. AAPએ પોતાની નીતિઓ અને વિકાસના કામો અંગે મતદાતાઓને અવગત કરાવવાની જરૂર છે, જેથી તેઓ વધુ મત મેળવે.