1971માં બાંગ્લાદેશના હિંસક દ્રશ્યોની વિગતવાર વિગતો
1971માં બાંગ્લાદેશમાં થયેલી હિંસા અને તેના પરિણામોની ચર્ચા આજે પણ актуальна છે. તે સમયે, પાકિસ્તાનના લશ્કરી કમાન્ડર લેફ્ટનન્ટ જનરલ તિક્કા ખાન દ્વારા આપેલ આદેશોથી શરૂ થયેલી હિંસા એ બાંગ્લાદેશના લોકોને અને આખા દક્ષિણ એશિયાને અસર કરી હતી. આ લેખમાં, અમે આ ઘટના અને તેના પરિપ્રેક્ષ્યને વધુ ઊંડાણથી સમજવા માટે સિદ્દીક સલિકની eyewitness account પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરીશું.
1971માં બાંગ્લાદેશની હિંસા
1971ના માર્ચ મહિનામાં, પાકિસ્તાની લશ્કર દ્વારા બાંગ્લાદેશના લોકો પર કરવામાં આવેલી હિંસક કાર્યવાહીનો એક મહત્વપૂર્ણ પ્રસંગ બની ગયો. લેફ્ટનન્ટ જનરલ તિક્કા ખાન દ્વારા મેજર જનરલ ખાદિમ હુસૈનને કરવામાં આવેલા ફોન સંવાદમાં, ‘ખાદિમ, આ રાત્રે છે’ કહેવામાં આવ્યું હતું. આ વાતચીત પછી, પાકિસ્તાની લશ્કરે બાંગ્લાદેશમાં Operation Searchlight શરૂ કર્યું, જેના પરિણામે હજારો લોકો મોતને ભેટ્યા. આ ઘટનાએ તિક્કા ખાનને ‘બાંગ્લાદેશનો કત્લો’ તરીકે ઓળખવામાં આવ્યો અને આ ઓપરેશનને કારણે ભારત-પાકિસ્તાન યુદ્ધ શરૂ થયું.
Operation Searchlight એ પૂર્વ પાકિસ્તાનના લોકો સામે લશ્કરી દ્રષ્ટિકોણને સ્પષ્ટ કરતી હતી. બ્રિગેડિયર સિદ્દીક સલિક, જેમણે આ ઘટનાનો eyewitness account લખ્યો છે, તેમણે જણાવ્યું હતું કે, બાંગ્લાદેશના લશ્કરી જવાનોના લાગણીમાં ‘અન્યતા’ સ્પષ્ટ હતી. આ ઓપરેશનમાં, પાકિસ્તાની લશ્કરે બાંગ્લાદેશના અગ્રણી નેતાઓની ધરપકડ કરવા અને બાંગ્લાદેશના લોકોમાં ભયનો વાતાવરણ સર્જવા માટે પ્રયાસો કર્યા હતા.
23 માર્ચે, પાકિસ્તાન દિવસની ઉજવણી દરમિયાન, Awami League દ્વારા વિરોધ પ્રદર્શિત કરવામાં આવ્યો. આ દિવસે, બાંગ્લાદેશના લોકોે પાકિસ્તાનના ધ્વજને જળવાઈને અને તેમના નવા ધ્વજને ઉંચકીને વિરોધ કર્યો. સિદ્દીક સલિકે નોંધ્યું હતું કે, મુસ્લિમ લીગના નેતા શેખ મુજીબે આ વિરોધમાં ભાગ લીધો હતો, જે બાદમાં બાંગ્લાદેશના સ્વતંત્રતાના સિમ્બોલ બની ગયા.
આ ઓપરેશનની brutal natureને કારણે, પાકિસ્તાની લશ્કરના અધિકારીઓએ પણ આ ઓપરેશનને લાગતા શંકા વ્યક્ત કરી હતી. લેફ્ટનન્ટ જનરલ યાહ્યા ખાનને શંકા હતી કે મેજર જનરલ ફર્માન અને ખાદિમ આ આદેશોને અમલમાં લાવશે કે નહીં. આ જ કારણસર, તેમણે અન્ય અધિકારીઓને ડાકામાં મોકલ્યા.
આ ઘટનામાં 150થી વધુ બાંગ્લા બુદ્ધિજિવીઓનો કત્લ કરવામાં આવ્યો, જેની યાદીમાં ઘણા જાણીતા લોકોનો સમાવેશ થાય છે. સિદ્દીક સલિકે આ ઘટનાની વિગતો આપી છે કે, જ્યારે તે દાક્કામાં હિંસાના દિવસ પછી ગયો, ત્યારે ત્યાંના અધિકારીઓમાં શાંતિનો ભાવ હતો.
અંતે, આ ઓપરેશનની ગંભીરતાને ધ્યાનમાં રાખીને, બાંગ્લાદેશના લોકોના જીવલેણ કતલ અને બાંગ્લાદેશના સ્વતંત્રતાના પાથ પર આ ઘટના એક મહત્વપૂર્ણ પળ બની ગઈ.