વડોદરાના અસોજ વાવને કળાકાર કાકોલી સેને જીવંત બનાવ્યું
વડોદરા, ગુજરાતમાં અસોજ-સાવલી રોડ પર એક અનોખું સાત માળવાળું વાવ આવેલું છે, જેને અસોજ વાવ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. આ વાવ સ્થાનિક રહેવાસીઓ માટે જીવનરેખા હતી, જે માનતા છે કે રબારી આસો નામના બંજારા સમુહે આ વાવને ૫૦૦ વર્ષ પહેલા બનાવ્યું હતું. આ વાવને ઘણા વર્ષોથી અવલંબિત અને અવગણના કરવામાં આવ્યું છે, પરંતુ ૨૩ નવેમ્બરે કળાકાર કાકોલી સેને એક કથાકાર્યક્રમ દ્વારા તેને જીવંત બનાવ્યું.
અસોજ વાવની ઐતિહાસિક મહત્વ
અસોજ વાવને તેના ઐતિહાસિક મહત્વ માટે ઓળખવામાં આવે છે. સ્થાનિક લોકો માનતા છે કે આ વાવ રબારી આસો દ્વારા બનાવવામાં આવ્યો હતો, જે એક બંજારા સમુહ છે. વાવની રચના અને તેની સ્થાપત્ય શૈલી ગુજરાતના પેઢીઓની વારસાને દર્શાવે છે. આ વાવમાં એક લાંબી સીડીઓની ગેલેરી છે જે નાટ્યાત્મક આર્કસ હેઠળ ઉતરતી છે, જે બાંયન વૃક્ષોના છાંટ હેઠળ છે. આ વાવને અનેક વર્ષોથી અવગણના કરવામાં આવી હતી, પરંતુ કાકોલી સેને તેની પુનઃસ્થાપન માટે પ્રયાસો શરૂ કર્યા છે.
કાકોલી સેને આ વાવની વાર્તા weaving કરી, આર્કિટેક્ચરના મૂળભૂત પાસાઓને પ્રકાશિત કર્યો. તેમણે મલ્ટીમીડિયા, પ્રકાશ, સંગીત અને નૃત્યનો ઉપયોગ કરીને વાવની વાર્તાને જીવંત બનાવ્યું. તેમના પ્રદર્શનનો હેતુ માત્ર કળાનો પ્રદર્શન કરવો જ નહીં, પરંતુ ગુજરાતમાં આ પ્રકારના ઐતિહાસિક કાંટાઓની પુનઃસ્થાપન માટે જાગૃતિ ફેલાવવાનો હતો.
સેને જણાવ્યું કે, "જ્યારે હું દિલ્હીમાં મોટી થઈ, ત્યારે આર્કિટેક્ચર મારી ક.canvas હતી. હું વાવની સુંદરતાથી આકર્ષિત થઈ અને મે તેવા મૅપિંગનો પ્રયાસ કર્યો... પરંતુ આ પ્રોજેક્ટમાં હું હવે વાર્તા દ્વારા વાવને વ્યક્ત કરવાનો પ્રયાસ કરી રહી છું."
નવલાખી અને વિધ્યાધર વાવનું મહત્વ
વડોદરામાં કાકોલી સેને નવલાખી વાવ અને વિધ્યાધર વાવની વિશેષતાઓને પણ નોંધ્યું છે. નવલાખી વાવ ૬૦૦ વર્ષ જૂનું છે અને લક્ષ્મી વિલાસ પેલેસના નિર્માણ દરમિયાન પાણીનો મુખ્ય સ્ત્રોત હતો. આ વાવમાં એક બ્રાહ્મી ઉલેખ છે જે દર્શાવે છે કે સુર્યરાજ કાલચુરી, ગુર્જર રાજ્યના એક જનરલ, આ વાવનું નિર્માણ કર્યું હતું.
કાકોલી સેને જણાવ્યું કે, "નવલાખી વાવ ગુર્જર શાસનનો એક માત્ર અવશેષ છે. આ વાવમાં નવ લાખ સોનાના નાણાં ખર્ચ કરવામાં આવ્યા હતા."
વિધ્યાધર વાવ, જે સેવાસી ગામમાં આવેલું છે, તેની રચના અને શૈલીમાં વિશિષ્ટ છે. આ વાવમાં પાંચ પેવલિયન ટાવર્સ અને મધ્યમ સપોર્ટિંગ ફ્રેમવર્ક છે.
"આ વાવના પેવલિયન ટાવર્સમાં સુંદર શિલ્પો છે જે ઘોડાની શૃંગાર સાથે છે," સેને ઉમેર્યું. "આ શિલ્પો કળાના એક ઉદાહરણ છે જે આ ઐતિહાસિક સ્થળોની સુંદરતા દર્શાવે છે."
સ્થાનીક વાર્તાઓ અને પડકારો
સ્થાનિક લોકો માનતા છે કે આ વાવની આસપાસ અનેક પૌરાણિક વાર્તાઓ છે. સેને જણાવ્યું કે, "કેટલાક સ્થળોએ લોકો મને આ વાવની પુનઃસ્થાપન માટે પ્રોજેક્ટ Undertake કરવા માટે પ્રોત્સાહિત નથી કરતા, કારણ કે આ અવશેષો અશાંતિના તત્વો માટે આશ્રયસ્થાન બની ગયા છે."
તેમ છતાં, સેને માનવું છે કે આ વાવની સુંદરતા અને ઐતિહાસિક મહત્વને ઓળખવા માટે જરૂરી છે. "આ વાવોને પુનઃસ્થાપિત કરવાની જરૂર છે, કારણ કે તે જમીનના પાણીના પુનર્જનન માટે મહત્વપૂર્ણ છે."
આ રીતે, કાકોલી સેના ગુજરાતમાં અસોજ વાવ અને અન્ય ઐતિહાસિક વાવની પુનઃસ્થાપન માટે એક નવી આશા આપી છે.