ભારતીય શેરબજારની હાલની સ્થિતિની ચર્ચા કરતાં, 10 ટકા ઘટાડો એક નોંધપાત્ર આર્થિક ચિંતાના સંકેત તરીકે ઉભર્યો છે. સેન્સેક્સ 27 સપ્ટેમ્બર 2023ના રોજ 85,978.25 ના સર્વકાલીન ઉચ્ચતમ સ્તરે પહોંચ્યા બાદ 77,580.31 સુધી ઘટી ગયો છે. આ ઘટાડો સ્થાનિક અને વૈશ્વિક પરિસ્થિતિઓના સંયોજનને કારણે થયો છે.

વિદેશી રોકાણકારો દ્વારા થયેલા નિકાસને કારણે બજારની ભાવના ખરાબ થઈ રહી છે, જેમાં 1.40 લાખ કરોડ રૂપિયાનો નિકાસ નોંધાયો છે. આ નિકાસના કારણે સ્થાનિક ફંડ અને સંસ્થાઓ દ્વારા કરવામાં આવેલી ખરીદી છતાં બજારની સ્થિતિમાં સુધારો થયો નથી.

આ ઉપરાંત, કોર્પોરેટ પરફોર્મન્સમાં ઘટાડો અને ઊંચી મોંઘવારીના કારણે નફામાં ઘટાડો થવાની શક્યતા છે, જે ગ્રાહક ખર્ચને અસર કરી શકે છે. આથી, વ્યાજ દરમાં કાપવાની આશા ધીમે ધીમે ઓછી થઈ રહી છે.

વિદેશી રોકાણકારો (FPIs) દ્વારા થયેલા નિકાસને કારણે બજાર પર ભારે પ્રભાવ પડ્યો છે. FPIs એ 1.41 લાખ કરોડ રૂપિયાનો નિકાસ કર્યો છે, જે 1 ઓક્ટોબર 2023થી શરૂ થયો છે. આ નિકાસના પરિણામે બજારમાં 10 ટકા ઘટાડો થયો છે, જે 2023ના સપ્ટેમ્બરમાં નોંધાયેલા સર્વકાલીન ઉચ્ચતમ સ્તરના તુલનામાં નોંધપાત્ર છે.

આ નિકાસના મુખ્ય કારણોમાં ભારતની ઊંચી મૂલ્યાંકન, ચીનમાં નિકાસની આશા, અને અમેરિકાના બજારોમાં સુધારોનો સમાવેશ થાય છે. આ ઉપરાંત, ચીન દ્વારા જાહેર થયેલા પ્રોત્સાહક પગલાંઓએ પણ ભારતીય બજારમાં નકારાત્મક અસર કરી છે.

આ સ્થિતિમાં, સ્થાનિક સંસ્થાઓ દ્વારા કરવામાં આવેલી ખરીદીના કારણે બજારમાં મોટો કૂદકો થયો નથી, પરંતુ બજારની ભાવના ખરાબ થઈ રહી છે.

ભારતમાં મોંઘવારીનો દર ઓક્ટોબરમાં 6.2 ટકા સુધી પહોંચ્યો છે, જે 14 મહિનામાં સૌથી ઊંચો છે. આ મોંઘવારીની સ્થિતિના કારણે બજારમાં વ્યાજ દરમાં કાપવાની આશા ઓછી થઈ રહી છે.

આર્થિક વિશ્લેષકોનું માનવું છે કે, આગામી નવેમ્બરમાં મોંઘવારીનો દર 5.3 ટકાની આસપાસ રહેશે, પરંતુ આ મોંઘવારીનો દર જાન્યુઆરીથી ઘટી શકે છે.

આ સ્થિતિમાં, આરબીઆઈ દ્વારા વ્યાજ દરમાં કાપવાની આશા હવે ફેબ્રુઆરી 20 પછી જ શક્ય છે. આથી, બજારની ભાવનામાં વધુ નકારાત્મક અસર થઈ શકે છે.

ભારતીય કંપનીઓની કમાણીમાં ઘટાડો જોવા મળી રહ્યો છે, જે ગ્રાહક ખર્ચમાં ઘટાડા અને ખર્ચમાં વધારો સાથે સંકળાયેલ છે. રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ અને હિંદુસ્તાન યુનિલીવરના નફામાં ઘટાડો નોંધાયો છે.

બેંક ઓફ બરોડાના વિશ્લેષણ મુજબ, 502 કંપનીઓના નાણાકીય પરિણામો અનુસાર, નફામાં 4.1 ટકાનો ઘટાડો થયો છે, જ્યારે વેચાણમાં 7 ટકા વૃદ્ધિ જોવા મળી છે.

આ સ્થિતિમાં, બજારની ભાવના વધુ ખરાબ થઈ શકે છે, જે રોકાણકારોને વધુ ચિંતિત કરે છે.

અમેરિકાના ચૂંટણી પરિણામો એશિયાઈ અર્થતંત્રને પણ અસર કરી શકે છે, જેમાં ભારતની સ્થિતિ અન્ય એશિયાઈ દેશોની તુલનામાં વધુ મજબૂત છે.

ભારતનો ડોલર સાથેનો સંબંધ અને ચીનના યૂઆન સાથેનું સંબંધ બજારની સ્થિતિને વધુ પ્રભાવિત કરી શકે છે.

આથી, બજારમાં ઊંચી મોંઘવારી અને નિકાસની આશા વચ્ચેની તણાવની સ્થિતિ રોકાણકારોને ચિંતિત કરે છે.